Chị Ngọc Anh (Hà Nội) mua ba hợp đồng bảo hiểm, phí gần 80 triệu đồng mỗi năm vì nể bạn nhưng khi gặp sự cố mới biết không thể rút tiền, còn người bạn "phủi tay".
Năm 2016, chị Ngọc Anh, một chuyên viên bất động sản được người bạn thân mời mua bảo hiểm nhân thọ, đóng phí 30 triệu đồng mỗi năm, kéo dài 15 năm. Người bạn thuyết phục, người mua bảo hiểm này nếu ốm đau, phải đi viện sẽ được chi trả toàn bộ viện phí, mỗi năm có thêm 10 triệu đồng ngoại trú và sau 15 năm nhận về gấp 2-3 lần số tiền đã đóng.
Thời đó kinh doanh được nên Ngọc Anh nghĩ 30 triệu đồng không quá nhiều, hơn nữa bạn mời nhiệt tình nên ngại, mua ủng hộ luôn.
Hai năm sau, bạn gạ chị mua thêm gói thứ hai 35 triệu đồng. Do muốn đủ doanh số, người này cam kết chuyển lợi nhuận khi hợp đồng được ký thành phí đóng năm đầu tiên. Chị lại đồng ý.
Năm 2019, người bạn này tiếp tục tư vấn gói bảo hiểm "bảo vệ tính mạng", phí 12 triệu đồng một năm. Do đã mua 4 gói bảo hiểm chị từ chối. "Bạn nhắn tin, gọi điện, còn tặng quà. Nghĩ bạn đang cần mà mình không giúp, trong lòng áy náy nên tôi mua", người phụ nữ 38 tuổi chia sẻ. Từ đó, chị phải nộp gần 100 triệu đồng bảo hiểm nhân thọ mỗi năm cho 5 hợp đồng bảo hiểm.
Covid-19 khiến Ngọc Anh mất hoàn toàn thu nhập. Khoản phí bảo hiểm trở thành gánh nặng. Chị liên hệ bạn nhờ rút tiền để qua giai đoạn khó khăn nhưng nhận được câu trả lời sau 10 năm mới rút được. Trước bạn hồ hởi, ngọt ngào bao nhiêu, giờ phớt lờ tin nhắn, không nghe điện thoại. Khi Ngọc Anh hỏi "Sao khi bán nói lúc nào cũng rút được tiền mà giờ lại khác", liền bị bạn trách ngược là "Trong hợp đồng có hết, không đọc kỹ mà đã ký thì tự chịu".
Quá uất ức, chị dừng đóng cả ba hợp đồng, mất hơn 200 triệu đồng, tình bạn gần 20 năm cũng tan. "Tôi chưa chồng con, mua bảo hiểm vì muốn giúp bạn, nhưng giờ tiền mất, tình cảm cũng chẳng còn", chị nói.
Cũng vì cả nể, Lệ Thu, 33 tuổi ở Hải Phòng mua ủng hộ cô bạn thân cấp ba một hợp đồng bảo hiểm hơn 20 triệu đồng mỗi năm. Lúc làm hồ sơ Thu nói với bạn mình bị xơ nang tuyến vú nhưng chỉ cần bổ sung vitamin để cân bằng nội tiết tố, không dùng thuốc trị bệnh. Vì thế bạn tư vấn không cần kê khai.
Năm ngoái, Thu đến một hãng bảo hiểm khác tự làm hợp đồng, kê khai thông tin và được bán cho dạng bảo hiểm có điều kiện. Lúc này xem lại hợp đồng mua của bạn, Thu mới tá hỏa vì sai nhiều thông tin. Cô thắc mắc thì nhận được câu trả lời "Cậu có 21 ngày cân nhắc sao không đọc hợp đồng rồi bổ sung. Bây giờ trách ai".
"Tôi thật sự cảm thấy ngỡ ngàng vì người bạn lạnh lùng, vô trách nhiệm. Ngay lập tức tôi hủy hợp đồng", chị nói. Ba năm đóng phí 60 triệu đồng, giờ Thu chỉ nhận được vài triệu.
Bảo hiểm nhân thọ giúp giảm bớt gánh nặng chi trả viện phí, khám chữa bệnh và đặc biệt giúp mỗi gia đình có trụ cột tài chính trong những tình huống bất trắc. Việt Nam hiện có khoảng 11% dân số tham gia bảo hiểm nhân thọ, thấp hơn nhiều các nước trong khu vực. Ảnh: Quỳnh Nguyễn
"Mua bảo hiểm vì cả nể" cũng là chủ đề trong bài viết gần đây của chị Phạm Thị Loan (Ninh Bình), trưởng nhóm kinh doanh của một hãng bảo hiểm. Loan cho biết, kinh nghiệm 5 năm làm tư vấn giúp nhận ra kiểu "mua bảo hiểm vì cả nể" rất phổ biến. Mỗi lần tiếp quản hợp đồng do đại lý nghỉ việc, chị thường nhận được chia sẻ của khách rằng "Đứa em/đứa bạn lúc làm bảo hiểm mời nên mua ủng hộ, cũng chẳng rõ quyền lợi gì đâu".
Lê Thị Kim Ngân (Hà Nội), luật sư và đại lý bảo hiểm 4 năm kinh nghiệm chung nhận định này. Ngâ kể, có những chuyện tưởng như bịa mà hoàn toàn có thật là đại lý đi tư vấn bị chủ nhà thả chó đuổi vẫn không nản chí, vẫn cố mời mọc và chốt được hợp đồng. Nhiều khách được mời đi ăn uống, massage, tặng quà, rồi nể quá cũng đành ký. Một đại lý có bác làm sếp khá to đã giới thiệu cô cháu cho tất cả cấp dưới. Vì cả nể và sợ nên ai cũng mua một hợp đồng bảo hiểm.
"Có đại lý vì muốn ký được hợp đồng đã đến nhà khách hàng từ chiều đến tối, làm đủ các việc kể cả nấu cơm, rửa bát, trông con cho khách. Người này ngồi đến nửa đêm, tận khi khách chịu thua, đồng ý ký cho xong chuyện", Ngân nói.
Cố vấn tài chính Nguyễn Thùy Dung (Hà Nội) chia sẻ nguyên nhân của tình trạng này là do đặc điểm của nghề bán bảo hiểm.
Khi một tư vấn viên vào nghề, điều đầu tiên họ được học là khai thác các mối quan hệ "ấm nóng" - tức bán hàng cho chính họ, người thân, người quen, bạn bè. Vậy nên, hãng nào cũng tuyển ồ ạt vì tư vấn viên cũng chính là khách hàng của hãng.
"Càng những người làm giám đốc, càng những MDRT (thuật ngữ chỉ những người bán bảo hiểm giỏi) càng bị ép doanh số và được chia hoa hồng nhiều hơn tư vấn thông thường, nên tỷ lệ 'bán bất chấp' nhiều hơn nữa", bà Dung chia sẻ.
Tính đến 12/2022 Việt Nam có 79 doanh nghiệp bảo hiểm. Tổng doanh thu phí bảo hiểm ước đạt 245.877 tỷ đồng, tăng 15% so với 2021. Theo số liệu của Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, doanh thu phí bảo hiểm khai thác mới qua kênh tư vấn viên đóng góp hơn một nửa tổng doanh thu phí mới.
"Người Việt sống duy tình hơn duy lý. Vì e ngại mất đi một mối quan hệ, công việc, hoặc sợ bị nhìn nhận, đánh giá, hay không muốn chịu thêm phiền phức mà nhiều người đã tặc lưỡi bỏ tiền ký một hợp đồng bảo hiểm", bà Dung phân tích.
Tình trạng "mua bảo hiểm vì cả nể" gây bất lợi cho cả người bán lẫn người mua. Lý do vì hợp đồng được kí kết không xuất phát từ nhu cầu thực tế nên bản thân người mua, không nghiêm túc dành thời gian tìm hiểu về sản phẩm. Có những hợp đồng kí xong, sau này khi gặp rủi ro, có thể quyền lợi đang cần lại không đòi được bồi thường, hoặc chi phí bảo hiểm vượt khả năng chi trả.
Thậm chí những thông tin bắt buộc cũng được kê khai qua loa. Không ít khách hàng chuyển tiền cho nhân viên tư vấn mà không làm bất kì việc gì, kể cả kí vào các giấy tờ bắt buộc. Một khi xảy ra tranh chấp, khách hàng dễ gánh chịu phần thiệt. Ngoài ra, do không được tư vấn kỹ và không nghiêm túc tìm hiểu nên ít nắm được quyền lợi và nghĩa vụ cụ thể của mình. Một khi những người tư vấn nghỉ việc, khách hàng trở thành "mồ côi".
Đối với người tư vấn, có thể ngay lúc bán được hợp đồng bảo hiểm họ sẽ rất vui mừng vì sẽ có hoa hồng, được tham gia những chuyến du lịch, vinh danh, thăng cấp. Nhưng sau này, nếu khách không được chi trả quyền lợi bảo hiểm, bị mất tiền, hoang mang vì phát hiện ra những thông tin mà mình không hề được tư vấn trước đó, sẽ quay ra trách móc, dẫn đến đại lý mất uy tín là điều không tránh khỏi.
"Thậm chí, những hợp đồng sai nguyên tắc, người đại lý bảo hiểm còn phải gánh chịu hậu quả về tài chính tương ứng với hành vi sai phạm. Nhiều khi còn mất luôn cả nghề nếu như khách hàng gửi đơn kiện có đủ căn cứ chứng minh những sai phạm của đại lý", luật sư Kim Ngân cảnh bảo.
Luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn luật sư thành phố Hà Nội) cho biết bản chất hợp đồng bảo hiểm là sự thỏa thuận tự nguyện của các bên. Một khi ký, trách nhiệm pháp lý đã phát sinh và hai bên phải tuân thủ các điều khoản. Song thực tế hiện nay trong quan hệ bảo hiểm nhiều khách hàng chỉ nghe theo lời tư vấn viên đã ký, chứ chưa nghiên cứu kỹ hợp đồng dù có thời gian để nghiên cứu. Hơn nữa, với lý do muốn bán được bảo hiểm nhân viên bảo hiểm thường chỉ tư vấn kỹ quyền lợi mà ít khi nói đến trách nhiệm hoặc rủi ro sau khi ký kết.
Vì thế khách hàng đừng chỉ xem quyền lợi, cần phải đọc kỹ hợp đồng để xác định loại bảo hiểm mình mua, thời hạn hợp đồng ra sao, quyền và nghĩa vụ của các bên như thế nào, hậu quả pháp lý và rủi ro có thể xảy ra... Từ đó mới chọn lựa sản phẩm phù hợp với nhu cầu.
"Luôn luôn nhớ bút sa gà chết, chỉ ký khi thật sự chắc chắn, chứ không mua vì nể nang, ủng hộ, tin tưởng người bán", luật sư Cường nói.
Quỳnh Nguyễn - Phan Dương
0 nhận xét:
Đăng nhận xét