Chiến thắng một nhà máy trong một vụ kiện là tương đối dễ dàng. Nhưng việc theo kiện tất cả nhà máy ở Trung Quốc và chiến thắng họ là việc rất tốn kém thời gian và tiền bạc.
Nơi pháp luật gần như vô hiệu
Các doanh nghiệp có thể thực hiện một số biện pháp phòng ngừa về pháp lý để giảm thiểu rủi ro bị sao chép. Theo Song Zhu, người tham gia vào các vụ tranh chấp IP (sở hữu trí tuệ) giữa các công ty Mỹ và Trung Quốc tại hãng luật Ruyak Cherian LLP ở California, bước quan trọng đầu tiên là xin cấp bằng sáng chế cho tính năng và thiết kế của sản phẩm tại các thị trường như Mỹ, Trung Quốc, hay bất cứ đâu mà các doanh nghiệp định bán.
Các doanh nghiệp cũng nên ký “Thỏa thuận NNN” với các đối tác Trung Quốc tiềm năng trước khi tiết lộ bất cứ thông tin sở hữu trí tuệ nào. Thỏa thuận này có thể ngăn chặn các đối tác sử dụng các tài sản sở hữu trí tuệ của doanh nghiệp, sau lần xem đầu tiên (“non-use”: không sử dụng), không chia sẻ nó với người khác (“non- disclosure ”: không tiết lộ), hoặc không vi phạm quan hệ đối tác và tự ý bán các đơn vị sản phẩm dư (“non- circumvention ”: không hủy ngang).
Nhưng ngay cả với những sự bảo vệ này, không có gì đảm bảo rằng bạn có thể chấm dứt việc ai đó sao chép sản phẩm của mình. Zhu cho biết, vấn đề không nằm ở tòa án Trung Quốc, mà nằm ở việc thực thi các quy định. Chiến thắng một nhà máy trong một vụ kiện là tương đối dễ dàng. Nhưng việc theo kiện mọi nhà máy và chiến thắng họ là việc rất tốn kém thời gian và tiền bạc.
“Có thể có đến hàng trăm nhà máy nhỏ, những người đã nhìn thấy sản phẩm của bạn trên Internet và nghĩ “Ồ tôi cũng có thể làm cái này”,” Zhu cho biết. “Làm thế nào bạn có thể đóng cửa tất cả các nhà máy đó? Thậm chí làm thế nào bạn tìm ra họ là ai? Và số tiền mà bạn dành cho việc đi kiện sẽ lớn hơn số tiền mà bạn nhận được khi thắng kiện.”
Đó là tình thế mà Sherman đang gặp phải với Stikbox. Trong khi anh vẫn chưa theo đuổi các hành vi pháp lý nào, anh cho biết anh đã giành ra 20% thời gian của mình để theo dấu các nhà máy sao chép sản phẩm của mình thông qua các trang thương mại trực tuyến lớn ở Trung Quốc. Đôi khi anh phải mất đến 5 ngày để hình dung ra vị trí của một nhà máy.
“Các nhà máy sao chép này không cho biết địa chỉ của mình trên Alibaba, thay vào đó chỉ có công ty thương mại đại diện cho họ. Đôi khi bạn phải lần theo hai đến ba công ty thương mại trước khi bạn tìm ra được nhà máy sản xuất thực sự.” Anh tiết lộ với trang Quartz.
Ý tưởng tuyệt vời không còn quan trọng
Sự lây lan của việc sản xuất sao chép không chỉ làm đau đầu các công ty phần cứng và các startup. Nó còn thách thức cả các quan niệm truyền thống về sở hữu trí tuệ - đặc biệt, là quan niệm về việc loại ý tưởng nào là có giá trị, loại ý tưởng nào không.
Hàng thập kỷ trước, một công ty hay một doanh nghiệp có thể nổi lên với một ý tưởng và sau đó dành ra nhiều năm liền để có được bản quyền sáng chế, hoàn thiện thiết kế, sắp xếp kế hoạch sản xuất và đưa sản phẩm ra thị trường. Các hợp đồng ràng buộc với các đối tác giúp đảm bảo những ý tưởng sẽ không bị rò rỉ với các đối thủ cạnh tranh – nhưng vì vậy, sẽ làm gia tăng chi phí thành lập nhà máy, tìm nguồn cung ứng, và quản lý chuỗi sản xuất.
Hệ điều hành iOS đã trở thành điểm nhấn giúp phân biệt giữa hàng thật và hàng nhái.Việc chuyển dịch trung tâm sản xuất của thế giới đến Trung Quốc đã làm những rào cản trên biến mất. Các nhà máy đã được thiết lập trong các tòa nhà tạm thời. Nguồn lao động giá rẻ, dồi dào. Việc cung ứng các bộ phận rất dễ dàng nhờ các sàn giao dịch trực tuyến như Alibaba. Kết quả là, các ý tưởng thông minh dễ dàng chuyển thành các sản phẩm thực hơn, để được thương mại hóa nhanh hơn.
Các doanh nghiệp buộc phải chấp nhận với thực tại mới này. Việc tạo ra một sản phẩm với một thiết kế hay tính năng đột phá là không đủ (Ví dụ một ốp lưng smartphone biến thành gậy selfie). Các công ty hoạt động trong việc tạo ra các sản phẩm thực giờ phải tạo ra những sản phẩm không thể sao chép một cách chính xác khi bán ra, bằng cách tập trung vào một tính năng đặc biệt họ có thể bảo vệ, hoặc tạo ra một thương hiệu danh giá đến nỗi người tiêu dùng muốn trả tiền cho nó.
“Nếu bạn có một sản phẩm đơn giản chỉ có một số nhu cầu thị trường, bạn sẽ bị sao chép.” Benjamin Joffe, người làm việc tại HAX, một quỹ đầu tư mạo hiểm thường tiếp xúc với các startup về phần cứng sản xuất tại Trung Quốc, cho biết. “Một câu hỏi còn lớn hơn nữa là, bạn thực sự có những gì để bảo vệ ý tưởng của mình?”
Các công ty có thể tự bảo vệ mình khỏi nạn sao chép bằng cách đầu tư vào phần mềm được cài đặt trong phần cứng sản phẩm, và bảo vệ nó. Một ví dụ điển hình là Apple với iOS, hệ điều hành độc quyền trên chiếc iPhone. Hoặc họ có thể đầu tư vào xây dựng hình ảnh thương hiệu như Go-Pro, sản phẩm quen thuộc với những người dùng mê thể thao và chụp ảnh.
Ngoài ra, một công ty cũng có thể làm ra một sản phẩm đòi hỏi phải có một bí quyết sản xuất tinh vi, vì vậy các nhà máy trung bình sẽ ngần ngại trong việc sao chép nó.
Một ví dụ là startup Native Union, có trụ sở tại Hồng Kông, đã tạo ra một tai nghe cho smartphone với hình dáng cong trông như tay cầm điện thoại kiểu cũ. Đó là một ý tưởng thông minh, nhưng đã bị sao chép ngay lập tức. Nhà sáng lập Igor Dục sau đó đã thay đổi hướng đi của công ty và bắt đầu làm ra một sản phẩm hoàn toàn khác – một ốp lưng cho smartphone làm bằng đá cẩm thạch (đá marble) của Ý với giá 80 USD mỗi chiếc. Nó khó làm hơn so với một thiết bị điện tử tiêu dùng trung bình, vì vậy có thể ngăn chặn việc sao chép.
“Khi bạn sử dụng một vật liệu hiếm như đá cẩm thạch, bạn cần phải thành thạo về nó, để biết chất lượng tốt là như thế nào, và bạn cần một cái máy rất đặc biệt mới có thể tạo hình cho nó.” Duc cho biết. “Trong khi các sản phẩm nhựa ép rất dễ sao chép, những gì chúng tôi đang làm phức tạp hơn.”
Mặt tích cực của nạn sao chép
Joffe, một nhà đầu tư mạo hiểm, cho rằng các công ty thậm chí vẫn có thể thu lợi nhuận từ việc sao chép, khi nó có thể mang đến nhiều sự nhận thức hơn về sản phẩm. “Nếu bạn có nhiều khách hàng mua sản phẩm giả, có nghĩa là nó sẽ tạo ra nhiều sự nhận thức hơn về sản phẩm thật, và nó sẽ trở thành thứ đáng khao khát. Tại một thời điểm nào đó, người ta sẽ có đủ khả năng mua sản phẩm thật.”
Đó là điều Sherman nhắc nhở bản thân, khi anh cố gắng lấp đầy đơn đặt hàng trong lúc những người nhìn thấy sản phẩm của anh trên Kickstarter suy nghĩ đến việc tìm mua một sản phẩm thay thế trên Taobao.
“Có rất nhiều loại ốp lưng kết hợp gậy selfie khác, nhưng họ chỉ sao chép thiết kế của chúng tôi. Vì vậy nó cho thấy rằng sản phẩm của chúng tôi đáng để sao chép.” Anh cho biết. “Câu trích dẫn nảy ra trong đầu tôi là “Việc bắt chước là hình thức chân thành nhất của sự tâng bốc”.”
Tuy nhiên, Sherman ước tính rằng, anh đã mất đến “hàng trăm nghìn USD” từ doanh thu tiềm năng do nạn sao chép. Việc bắt chước ở đây không chỉ là hình thức chân thành nhất của sự tâng bốc, nó cũng khá đắt đỏ nữa.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét