Eunice Wang mất 6 năm để hoàn thành giấc mơ vào làm việc cho một công ty dược ở Bắc Kinh nhưng ba tháng sau cô quyết định bỏ việc về quê làm nhân viên pha chế.
"Tôi đã nghĩ có thể trụ lại một năm, nhưng giờ tôi thà tự sát còn hơn. Tôi thực sự vô vọng", Wang, người tốt nghiệp đại học chuyên ngành kỹ thuật sinh học và thạc sỹ phân tích kinh doanh tại Mỹ, nói.
Wang trở về quê nhà tại miền bắc Trung Quốc. Chuyển đổi từ công việc văn phòng sang một việc khác nhẹ nhàng hơn đang là xu hướng của giới trẻ nước này. Hashtag "trải nghiệm làm việc chân tay đầu tiên của tôi" đã thu hút hơn 30 triệu lượt xem trên mạng xã hội Xiaohongshu. Những công việc thường là quản lý cửa hàng đồ ăn nhanh, nhân viên lau dọn, phục vụ bàn. Họ chấp nhận tất cả ngoại trừ việc ngồi tại văn phòng.
Eunice Wang quyết định bỏ việc tại một công ty dược phẩm lớn ở Bắc Kinh để về quê làm nhân viên pha chế quán cà phê. Ảnh: CNBC
Theo Jia Miao, giáo sư xã hội học tại Đại học New York Thượng Hải, giới trẻ từ bỏ công việc "cổ cồn trắng" vì họ không được thỏa mãn. Đây là điều bất thường vì người có bằng đại học thường làm văn phòng.
Một báo cáo khảo sát gần đây cho biết ít nhất 1/4 cử nhân Trung Quốc thiếu việc làm, bao gồm cả những người không làm đúng kỹ năng hay chuyên ngành được đào tạo. Theo Miao, dù kinh tế dần phục hồi hậu Covid-19, nhiều người trẻ gặp khó khăn khi tìm việc làm. Một số lựa chọn các công việc nhẹ nhàng để thử sức và trang trải cuộc sống.
Tuy nhiên, đây không phải trường hợp của các lao động trẻ như Wang, những người mà các chuyên gia gọi là "tự nguyện rút lui" khỏi công việc chuyên môn. Trước khi bắt tay vào làm việc, cô tưởng tượng công việc sẽ vô cùng sáng tạo, phối hợp cùng đồng nghiệp và sếp. Song, sự thật lại khác xa.
"Tôi còn không có thời gian giao tiếp với ai vì khối lượng công việc lớn", Wang nói. Thay vào đó, hàng ngày của cô chỉ xoay quanh soạn slide, viết báo cáo bằng tiếng Trung rồi dịch sang tiếng Anh, không có nhiều thử thách.
Theo giáo sư Wu, ngày càng nhiều cử nhân đảm nhận những chức vụ nhỏ nhoi, không có tiếng nói trong quá trình ra quyết định. Hành vi phủ nhận người lao động này không mới. Bà chỉ ra, khi xã hội đi từ nông nghiệp sang công nghiệp hóa, từ đồng ruộng lên nhà máy, các công việc không đòi hỏi tính sáng tạo hay tự động hóa. Mọi người đảm nhận một vị trí cụ thể và lặp lại một việc từ ngày này qua ngày khác.
Điều tương tự đang xảy ra ở xã hội hiện đại. Nhiều người trẻ có thể cảm thấy thất vọng vì các công ty không tuyển họ để làm việc mà chỉ vận hành máy tính. Xét đến cạnh tranh căng thẳng và văn hóa 996 (làm từ 9 giờ sáng đến 9 giờ tối, 6 ngày một tuần), nhân sự trẻ bị kiệt quệ cả về thể chất lẫn tâm lý, theo Miao.
Ngay cả như vậy, những người như Wang vẫn cố gắng đáp ứng kỳ vọng truyền thống là đi học đại học và kiếm được công việc văn phòng tốt. Cô được dạy rằng nếu hy sinh thời gian cá nhân, liên tục nỗ lực và thức khuya, cuối cùng cô sẽ trở thành người ưu tú, được ngưỡng mộ. Nếu không nhận được công việc "ra tấm ra món" cô sẽ cảm thấy mọi cố gắng trước kia đều vô dụng và sợ trở thành kẻ thất bại.
Theo CNBC, đặt câu hỏi về ý nghĩa công việc là tình trạng chung của các lao động trẻ trên toàn cầu trong những năm gần đây. Các phong trào như "âm thầm nghỉ việc" và "ngày thứ Hai tối thiểu" trở nên phổ biến. Tại Trung Quốc, giới trẻ lựa chọn "nằm yên mặc kệ đời" thay vì làm việc quá sức.
Miao cho rằng sự chuyển dịch kinh tế nhanh chóng là nguyên nhân gây ra những thay đổi đáng kể trong giá trị công việc. Với thế hệ cũ, họ làm việc với tinh thần yêu nước và hy vọng công sức của họ sẽ đóng góp cho xã hội. Dù vậy, khi đạt được nền tảng kinh tế nhất định, những người trẻ tuổi muốn theo đuổi chủ nghĩa cá nhân. Mục tiêu cuối cùng của họ khác với thế hệ đi trước.
Với Wang, chỉ đến khi nhìn lại, cô mới nhận ra chưa bao giờ mong muốn theo đuổi chuyên ngành mà mình đã theo học hay làm việc văn phòng. Chỉ là bố mẹ cô bảo làm như vậy và mọi người đều nói chuyên ngành này sẽ có tương lai xán lạn.
Sức hấp dẫn của các công việc tay chân nhẹ nhàng với dân văn phòng xuất phát từ sự tự do và linh hoạt hơn trong thời gian. Đổi lại là bấp bênh và thu nhập không ổn định. Wang không khuyến khích mọi người bỏ việc giống như mình. Cô có lợi thế vì bố mẹ thuộc tầng lớp trung lưu và không phải lo về tiền bạc.
Wang kiếm được khoảng 12.000 tệ (gần 40 triệu đồng) mỗi tháng khi làm văn phòng. Làm nhân viên pha chế, cô kiếm được chưa đến 3.000 tệ và không được gia đình hỗ trợ nhiều. Dù vậy, trải nghiệm vô giá là được khám phá bản thân, điều cô không có được ở công việc cũ.
Mọi người thường hỏi Wang vì sao cô tốn thời gian học hành như vậy nhưng lại đi phục vụ cà phê, công việc mà học xong trung học hay tiểu học cũng làm được. Tuy nhiên, Wang nhận ra những công việc này không đơn giản như nhiều người nghĩ. Chẳng hạn, làm pha chế không chỉ giúp cô nâng cao kỹ năng pha cà phê mà còn vượt qua nỗi sợ hãi khi giao tiếp với mọi người.
Cô cho rằng các công việc tay chân cũng đáng trân trọng. Chúng giúp cô tìm được sự thỏa mãn mà công việc trước đây không có, dù là khi pha latte hay nhìn thấy khách hàng vui vẻ.
"Nghe có vẻ hài hước khi bây giờ đi làm khiến tôi hạnh phúc. Tôi từng buồn lòng khi bỏ việc vì đã cố gắng nhiều năm qua. Dù vậy, tôi nghĩ không bao giờ có thể trở thành người như xã hội mong muốn", Wang chia sẻ.
Huy Phương (Theo CNBC)
0 nhận xét:
Đăng nhận xét